موسیقی نو – پایگاه خبری تحلیلی آشنایی با ساز چینی «ژواپ»/ سازی زیبا از چین

کد مطلب : 10085
تاریخ انتشار : 1401/07/20

آشنایی با ساز چینی «ژواپ»/ سازی زیبا از چین

ساز «ژواپ» یکی از زیباترین سازهایی است که در چین ساخته شده است. ژواپ به طور خاص با موسیقی و فرهنگ اویغور در ارتباط است و سمبل مردم و تاریخ سین کیانگ و جاده ابریشم است.

شکل ظاهری ساز زهی ژواپ

ساز ژواب یکی از زیباترین سازهایی است که در چین ساخته شده است که صدایی رسا و گوش نواز دارد. بدنه ساز از یک کاسه چوبی و یک دسته بلند به طول تقریبی ۸۰ سانتی متر تشکیل شده که از چوب یک تکه درخت توت ساخته می شود. در زمان های قدیم از پوست اسب یا الاغ برای صفحه رویی استفاده می کردند اما در حال حاضر از پوست مار که کیفیت بالایی دارد استفاده می شود. پوست مار ظاهر منحصر به فردی به ژواب می دهد.

ساز ژواپ دارای ۳ تا ۹ سیم (زه) است که از روی صفحه پوستی آن تا روی دسته کشیده می شود و در بالای دسته به یک گیره (گوشی) بسته می شود. فقط بعضی از سیم ها توسط مضراب ضربه می خورند. بقیه سیم ها سمپاتیک هستند و در واکنش به رشته هایی که نواخته می شوند، ارتعاش می کنند. چیزی که این ساز را از لحاظ ظاهری متفاوت می کند، شکل شاخ های خمیده بز است که در قسمت پایینی دسته سوار شده است و به سمت کاسه خمیده اند.

ساز ژواپ در کشورهای مختلف

ساز ژواب در بین اویغور ها در هر منطقه دارای ظاهر و نام متفاوتی است و لوازم جانبی به آن اضافه می شود. به این صورت که طراحی، اندازه و سبک نواختن آن از منطقه ای به منطقه دیگر متفاوت است. برای مثال ساز ژواپ در شهر کاشغر چین دارای دسته ای بلندتر به طول ۹۰ سانتی متر و دارای چهار و پنج سیم است.

این ساز بین تاجیک ها به رباب (rebub) شناخته می شود و از چوب درخت زرد آلو ساخته می شود. ژوآپ تاجیک ها ۷۰ سانتی متر طول دارد که از نمونه چینی کمی کوتاهتر است. در دهه ۱۹۳۰ ازبک ها این ساز را کمی اصلاح کردند و آن را با دسته کمی بلندتر ساختند. شکل های مختلفی از ژوآپ هم وجود دارد که مربوط به افغانستان است.

روش نواختن ساز ژواپ

ساز ژواپ بیشتر در کنار سازهای دیگر و برای همنوازی استفاده می شود و کمتر در کنار سازهای بزرگتر دیده می شود. نحوه به دست گرفتن این ساز شبیه به سه تار و تار است. به این صورت که دسته در دست چپ و انگشتان دست راست روی سیم ها ضربه وارد می کند. برای ایجاد ضربه روی سیم ها باید حرکت در مچ دست باشد و آرنج تکان نخورد. دست چپ هم باید روی پرده ها حرکت کند تا نت های موسیقی ساخته شوند.

ساز ژواب