آشنایی با ساز بادی_برنجی ترومبون trombone

 

موسیقی نو: ساز بادی برنجی ترومبون (به فرانسوی: trombone) یکی از سازهای بادی _برنجی(بادی_مسی) است؛ مانند ترومپت متشکل از لوله ای خمیده که قسمت بیشتر آن استوانه ای است و در انتها به ناقوسی نه خیلی گشاد ختم می شود و «دهانه»ای که فنجانی شکل است.

اختلاف آن با ترومپت در مکانیسم به کار گرفته شدن «لوله اضافی» است که این نتیجه معمولاً نه به وسیله دگمه و دریچه، بلکه به وسیله لغزاندن یک قسمت از لوله در داخل قسمت دیگر آن تأمین می شود.
هرچه لوله در مجموع درازتر شود، اصوات حاصل به وضعیت اول (کوتاهترین وضعیت) نتهای زیر متناسب با فشار لب نوازنده به صدا در می آیند.

تاریخچه

نام ترومبون از ایتالیائی می آید و به معنی «ترومپت بزرگ» است. ترومبون از دورهٔ رنسانس در موسیقی مذهبی کلیساها به کار می رفت، ولی در آثار ارکستری چندان رایج نبود. لودویگ فان بتهوون با استفاده از این ساز در موومان آخر سمفونی پنجم خود آن را رایج کرد و بسیاری از آهنگسازان بعد از او به ترومبون نقشی در آثار خود دادند.
در قرن هجدهم استفاده از این ساز به استفاده عمومی تبدیل شد. در انگلستان، موسیقی ایتالیایی بسیار تاثیر گذار بود و ترومبون شناخته شده بود، اگر چه در برخی از کشورها یک نام در طول تاریخ خود اعمال شده است.

ترومبون ایتالیایی

این ساز در قرن هفدهم در ابعاد کوچکتر از ترومبونهای مدرن ساخته شده بود و دارای زنگ هایی بود که بیشتر مخروطی شکل بود.
در دوره موسیقی باروک، یوهان سباستین باخ و جورج فردریش هندل چندین بار از این ساز استفاده کردند. باخ از آن در برخی از کانتات هایش ” cantatas ” استفاده کرد.
هندل آن را در مارش مرگ از ساول ” Death March from Saul “، سامسون ” Samson ” استفاده کرد ، و اسرائیل در مصر” Israel in Egypt “، که در اوایل قرن ۱۸ محبوب بود استفاده کرد.
هندل مجبور به وارد کردن ترومبونها به انگلستان از دادگاه سلطنتی در هانوفر آلمان شد تا یکی از ترکیبهای بزرگش را اجرا کند. بنابراین، قطعات ترومبون به ندرت به نقشهای انفرادی تبدیل شد که ابزار دیگری جایگزینش نمی شد.

ساختار ساز ترومبون

ساز بادی برنجی ترومبون اساساً یک لوله استوانه است که به صورت یک s کشیده خمیده شده است. به جای اینکه کاملاً از یک انتها تا انتهای دیگر کاملاً به شکل استوانه ای باشد، لوله یک سری پیچیده ای از taper ها است که کوچک ترین آنها در رسیور دهانه و بزرگ ترین آنها قبل از bell flare است. طراحی این taperها روی زیر و بمی ساز تاثیر دارد. همانند سایر سازهای برنجی، صدا با دمیدن هوا از لب های جمع شده باعث تولید ارتعاش هوا شده و یک موج ایستا در ساز ایجاد می کند.

دهانه فنجانی شکل قابل جدا شدن مشابه هورن باریتون و به ترومپت نیز نزدیک است. این قسمت دارای یک ونتوری است که یک انقباض کوچک ستون هوا است که به مقاومت هوا می افزاید که این امر تا حد زیادی روی صدای ساز تاثیر می گذارد و در داخل رسیور دهانه در قسمت اسلاید وارد می شود. قسمت اسلاید مشتمل بر یک leadpipe، لوله های اسلایدی داخلی و خارجی و bracing یا stays هستند. Stayهای مدرن به Trombone لحیم می شوند در حالی که در انواع اولیه Trombone از stay های نه چندان محکم و لحیم نشده استفاده می شود. اسلاید که یکی از قسمت های ویژه ترومبون (valve trombone) است، به نوازنده امکان افزایش طول ستون هوا را می دهد که این امر باعث پائین آوردن pitch می شود. برای جلوگیری تاثیر اصطکاک روی کند کردن حرکت اسلاید، تغییر می کند.

زیر و بمی غالباً با استفاده از اسلاید(tuning slide ) تنظیم می شود که یک اسلاید کوچک مابین neckpipe و bell در خمیدگی U است. این وسیله در اوایل قرن نوزدهم توسط سازنده فرانسوی François Riedlocker ساخته شد و در طراحی های فرانسوی و انگلیسی به کار گرفته شده اند و بعدها برای مدل های امریکایی و آلمانی استفاده شده است، اگرچه ترومبون های آلمانی بدون tuning slide ساخته شدند . با این وجود، تروبونیست ها برخلاف سایر نوازندگان با مسائل مربوط به زیر و بمی ناشی از سازهای valved یا کلیددار درگیر نیستند چرا که زیر و بمی با تغییر مکان کم slide صورت بگیرد.

انواع ساز ترومبون

در این خانواده سه نوع ترومبون : آلتو ، تنور و باس داریم که هر کدام دارای هفت پوزیسیون هستند. حضور ترومبون آلتو ، به دلیل داشتن صدای زیر و نا هماهنگی با ترومبون تنور و باس ، در ارکستر سمفونیک کمرنگ شده است . تمام امکانات ترومبون آلتو مانند باس ترومبون است ، با این تفاوت که ترومبون آلتو یک اکتاو بالا تر است.

در این خانواده با دو نوع ترومبون مواجه هستیم که از لحاظ شکل ظاهری کاملا متفاوت اند :

• ترومبون مجهز به کلید ، پیستون (والو) : با اندازه و صدا دهی مختلف ( پیکولو ، سوپرانو، آلتو ، تنور و باس ) هستند و در حال حاضر در ارکستر سمفونیک مورد استفاده قرار نمی گیرد.این ساز به طور قابل ملاحظه ایی در ایتالیا و در موسیقی جز استفاده شده است.
• ترومبون دارای کولیس( کشویی): در حال حاضر بیشترین استفاده در ارکستر سمفونیک دارند و مدرن تر از نوع قبلی خود است و بعلت داشتن کولیس نوازندگی را راحت تر از قبل کرده است مخصوصا در اجرای گلیساندو

 

کاربردهای ساز ترومبون

ساز بادی برنجی ترومبون در زمان های گذشته در موسیقی های مذهبی کلیساها اجرا می شد که پس از استفاده بتهوون از آن، رایج گشت. یکی دیگر از کاربردها و موارد استفاده از Trombone را می توان در موسیقی جاز دانست.

ترومبون صدای خاصی به موسیقی کلاسیک می دهد. هر آمریکایی سرخ خون در یک سن خاص می داند که یک ترومبون چیست ، ترومبون ابزار رژه پنج گانه است. هیچ گروه راهپیمایی بدون آن کامل نخواهد بود اما این ویژگی فقط یکی از ویژگی های ترومبون است. این ساز همچنین می تواند صدای آرامش و عشق را القاء کند.