اشک‌های یک موسیقیدان از وزنه‌برداری ایرانی‌ها در هانگژو

علی رهبری (آهنگساز و رهبر بین‌المللی ایرانی) روز جمعه ۱۴ مهرماه، همزمان با مسابقات ورزشکاران ایرانی در بازی‌های آسیایی هانگژو، مستقیما از طرف شهر هانگژو برای رهبری آثار (بتهوون آهنگساز آلمانی) در تالار اپرای این شهر دعوت شد.

البته رهبری حدود ۹ سال پیش به دعوت کشور چین، رهبری ارکستر فیلارمونیک آنجا را در پکن برعهده داشته است و بعد از همان کنسرت بود که موفق شد، ارکستر چین را به ایران بیاورد تا در کنار نوازندگان ایرانی در تالار وحدت کنسرت بدهند. حال همین امر بهانه‌ای شد تا گفت‌وگویی با او داشته باشیم که درباره علت حضورش در این رویداد صحبت کند و مقایسه‌ای بین این ارکستر و ارکستر سمفونیک تهران داشته باشد.

پیش از هر چیزی از او که سابقه حضور در چنین رویدادهایی را دارد، درباره ویژگی‌های این کنسرت سوال می‌کنیم؛ او توضیح می‌دهد: به سه دلیل دعوت از من برای حضور در این رویداد، افتخار بسیار بزرگی است؛ اول اینکه این کنسرت همزمان با بازی‌های آسیایی برگزار شد که شاهد مبارزه ورزشکاران آسیایی و موفقیت‌های هموطنان عزیزم بودم، دومین ویژگی به این برمی‌گردد که ارکستر فیلارمونیک هانگژو پانزدهمین سال تاسیس خود را با هنرمندان بین‌المللی جشن گرفته بود و من را بین ده‌ها رهبر بین‌المللی انتخاب کردند. سومین ویژگی این است که برای اجرای کنسرت اختصاصی بتهوون (آهنگساز مشهور آلمانی) من را به همراه «گرهارد اوپتس» یکی از برجسته‌ترین نوازندگان آلمانی دعوت کردند.

رهبری همچنین درباره سابقه همکاری خود با «گرهارد اوپتس» می‌گوید: حدود ۴۳ سال پیش برای اولین بار در شهر بازل سوییس همراه با یکدیگر سمفونی شماره ۴ بتهوون را اجرا کردیم و بعد از آن چندین بار دیگر در پاریس، زاگرب و مانهایم روی صحنه رفته‌ایم.

رهبری در ادامه درباره ارکستر جوان هانگژو صحبت می‌کند و می‌گوید: این ارکستر عالی و قابل مقایسه با بهترین ارکسترهای دنیا است؛ البته در دنیا ارکستر جوان و پیر وجود ندارد. ارکستر یا خوب است یا متوسط و یا بد؛ اگر خوب پایه‌گذاری شده باشد از همان هفته اول ارکستر خوبی خواهد بود و اگر پایه و اساسش درست نباشد، همانند ارکستر سمفونیک تهران بعد از ۸۰ سال هم هنوز به اصلاح نیاز دارد که شاید هیچ‌وقت هم درست نشود.

او ادامه می‌دهد: ارکستر سمفونیک تهران نزدیک به ۱۰۰ سال قدمت دارد و عمر آن از ارکستر تعداد زیادی از کشورهای دنیا طولانی‌تر است اما بی‌توجهی به اهمیت رهبر ارکستر موجب شده این ارکستر سال‌های سال پیشرفت نکند اما من امیدم را از دست نداده‌ام و اطمینان دارم که روزی وضعیت این ارکستر بهبود پیدا خواهد کرد.

رهبری که قرار است، همزمان با حفظ سمت رهبری دائم اپرای مارینسکی در سنت پترسبورگ با چندین ارکستر کشور چین هم کار کند، درباره وضعیت ارکسترهای چین می‌گوید: به جرأت باید بگویم که کشور چین، امروزه جوان‌ترین و پیشرفته‌ترین محل برای موسیقی کلاسیک در دنیاست و به نظر می‌رسد در این رشته از بسیاری از کشورهای غربی سبقت گرفته و جلوتر افتاده است. علت هم این است که طی ۵۰ سال گذشته کشور چین مانند اکثر کشورهای مختلف دنیا اعم از غربی یا شرقی، متوجه اهمیت موسیقی کلاسیک و به خصوص داشتن ارکسترهای سمفونیک در شهرهای مختلف شدند که در نتیجه از بهترین رهبرهای ارکستر جهان دعوت کردند و توانستند در مدت بسیار کوتاهی موفق به داشتن ارکسترهای سطح بالا شوند؛ البته ونزوئلا، ترکیه و حتی کره شمالی هم ارکسترهای خوبی دارند و کشورهای پیشرفته‌ای مانند اسپانیا، کره جنوبی و ژاپن در کمتر از ۵۰ سال گذشته در اغلب شهرهای خودش ارکستر سمفونیک تشکیل داده‌اند.

او درباره پیشنهاد خود برای بهبود وضعیت ارکستر سمفونیک تهران می‌گوید: نوازندگان ارکستر خبرهای گوناگونی از وضعیت ارکستر سمفونیک تهران ارسال می‌کنند که من را غمگین می‌کند. حقیقتش این است که برای آنها ناراحت هستم، به خصوص برای مسئولین اداری؛ زیرا به اجبار وضعیتی برای آنها ایجاد کرده‌اند که قبلا با آن مواجه نبودند.  اداره یک ارکستر سمفونیک اگر توسط افراد حرفه‌ای نباشد، مدام مشکلات را بزرگتر می‌کند. درست همانند این است که من را به هر دلیلی مربی تیم فوتبال تیم ملی کنند؛ البته بنده حداقل از کودکی فوتبال دیده‌ام و کمی هم بازی کرده‌ام ولی افرادی که برای ارکستر سمفونیک تهران تصمیم می‌گیرند، هیچ آشنایی با ارکستر سمفونیک ندارند. این ارکستر از نظر هنری هم مانند تمام ارکسترهای دیگر به کمک چند رهبر کار کشته و با تجربه نیازمند است، اگرچه که نوازندگان قدیمی ارکستر سطح خوبی داشتند.