ملودی در جهان به خواب رفته است!

به گزارش موسیقی نو به نقل از خبرگزاری ایسنا، شهرام توکلی ـ مدرس هارمونی، کنترپوآن و آهنگسازی ـ درباره ارتباط فقر ملودی با آموزش موسیقی می‌گوید: خلق ملودی یک مسئله آموزشی نیست که مانند ریاضی یک فرمول داشته باشد و براساس آن پیش رفته و ملودی‌ای زیبا خلق کنیم. کتاب‌های زیادی درباره آهنگسازی نوشته شده است که اگر یک هنرجوی آهنگسازی ده‌ها کتاب‌ را نیز بخواند در نهایت ممکن است که نتواند حتی یک ملودی گیرا و تأثیرگذار خلق کند.

او با طرح این پرسش که «چه می‌شود ملودی اساتید قدیمی ما تا این حد به دل می‌نشیند ولی کسی که تحصیلکرده دانشگاه است و کتاب‌های زیادی هم در این رابطه خوانده، از خلق یک ملودی تأثیرگذار عاجز است؟» بیان می‌کند: بحث خلاقیت و خلق ملودی اصلا آموزش پذیر نیست. آن چیزی که دانشگاه می‌تواند به هنرجویان آموزش دهد، تکنیک است. درواقع تکنیک‌های آهنگسازی را می‌توان به هنرجویان آموزش داد ولی بحث خلق ملودی یک استعداد خدادادی است که یک نفر دارد و یک نفر ندارد.

این هنرمند همچنین درباره ارتباط فقر ملودی و تکرار آثار قدیمی می‌گوید: امروزه بازسازی آثار قدما خیلی متداول شده است که این حجم زیاد از بازخوانی آثار قدیمی نشان دهنده فقر ملودی است؛ یعنی ملودی‌های قدیمی آن قدر گیرا بوده‌اند که خیلی از خواننده‌ها ملودی‌های قدیمی را به تنظیم کننده‌ها سپرده و با اعمال یک تنظیم امروزی روی کار، آنها را بازخوانی می‌کنند.

از او سوال می‌کنیم که چرا امروزه در بین آهنگسازان ایرانی خلق ملودیِ گیرا کم شده است؟ پاسخ می‌دهد: کم شدن ملودیِ گیرا، تنها مختص ایران نیست بلکه در تمام دنیا این افت وجود دارد و ملودی‌های آنچنان شاخص و گیرایی چون گذشته ساخته نمی‌شود. دهه ۴۰ و ۵۰ ایران، اوج شکوفایی هنر است، البته که در آن برهه تمام جهان به همین گونه بود و تمام هنرها نه تنها موسیقی در اوج خودشان بودند. ولی از آن زمان به بعد همه چیز سیری نزولی داشته است.

این هنرمند در راستای صحبت‌های خود خاطره‌هایی از پرویز یاحقی و احمد شاملو نقل کرده و می‌گوید: به یاد دارم پرویز یاحقی نوشته بود که در دوره ای ملودی به طور خودجوش از من فوران می‌کرد بدون اینکه هیچ تلاشی برای آن داشته باشم ولی بعدها که خیلی مشغول کار نبودم، هر چقدر تلاش می‌کردم نمی‌توانستم حتی یک ملودی خلق کنم.

او ادامه می‌دهد: و یا به قول شاملو که می‌گفت «گاهی در یک مهمانی نشسته‌ام و به یک باره شعر در می‌زند، محل را ترک می‌کنم یا اگر مجبور باشم در مهمانی بمانم به یک اتاق می‌روم و آن چیزی را که باید بنویسم خلق می‌کنم، روی کاغذ می‌آورم و زمانی که خیالم راحت شد، بیرون می‌آیم».

همچنین این مسئله را با او مطرح می‌کنیم که برخی از اساتید دانشگاهی معتقد هستند متدهای تدریس در دانشگاه‌ها به روز نمی‌شود؛ توضیح می‌دهد: متدهای تدریس قدیمی نیستند؛ زیرا در دانشگاه تدریس می‌کنم و شاهد هستم که منابع به روز می‌شوند و اساتید از کتاب‌های جدیدی که منتشر می‌شود پیروی کرده و اطلاعات خود را به روز می‌کنند.