زندگی هنری «عباس خوشدل» آهنگساز، رهبر ارکستر و نوازنده

در سلسله مطالب زندگینامه ای، خلاصه ای از زندگی هنری استادان موسیقی که در هفته اول مهر، دیده به جهان گشوده اند را منتشر می کنیم

 

 

 موسیقی نو: حمیدرضا ولیان؛

«عباس خوشدل»، در اولین روز پاییز تهران ۱۳۱۰ دیده به جهان گشود. علاقه و فرصت فراهم شده او را به سمت هنر کشاند. فارغ التحصیل هنرستان عالی موسیقی شد. شوق یادگیری ، خوشدل را به فراگیری و تکمیل آموزش های موسیقایی ترغیب کرد تا ردیف موسیقی دستگاهی را نزد «ابراهیم نوذری» فراگیرد. گرچه ساز تخصصی اش فلوت بود که سازی غربی محسوب می شد.

نوازندگی همه آن چیزی نبود که او می خواست. آهنگسازی را فرصتی برای بروز نغمه های در ذهن می دانست. به همین جهت پای درس محمد تقی مسعودیه نشست تا آهنگسازی ، هارمونی، کنتریوان و آوا نویسی را فرا گیرد. کلاس های هدایت الله نیرسینا، برای فراگیری تلفیق شعر و موسیقی (که در آهنگسازی و موسیقی ایران از اهمیت بسیار برخوردار است ) در روند کار هنری سال های بعدش بخوبی نمایان است.

استاد عباس خوشدل آهنگ ها و نغمه های ماندگار و خاطره انگیزی ساخت. او در مقام نوازنده، آهنگساز و تنظیم کننده با خوانندگان متعددی در موسیقی ایران همکاری کرد که از جمله آنها می توان به نغمه های نادرگلچین، پریسا و داریوش اقبالی اشاره کرد. استاد خوشدل در سال های پس از انقلاب عمدتا ترانه هایش را با خوانندگی  علیرضا افتخاری عرضه کرد. او معتقد بود در آواز، محمدرضا شجریان و در ترانه، علیرضا افتخاری. همین نگاه موجب شد آثار و قطعات متعددی را با علیرضا افتخاری منتشر کند.

آثار و قطعات ساخته شده، استاد عباس خوشدل کم نیستند اما نوای کاروان (با صدای نادر گلچین ) و نیلوفرانه (با صدای علیرضا افتخاری ) از مهمترین قطعات و ترانه های ساخته شده اوست که موجب اقبال بسیار زیاد مخاطبان شد. آلبوم نیلوفرانه به آهنگسازی او همچنان در ردیف پرفروش ترین آلبوم های موسیقی ایران قرار دارد.

همکاری استاد عباس خوشدل با گروه های مطرح به رهبری حسین دهلوی، مصطفی کمال پورتراب، حسن رادمرد، حق کردار و کسروی و گروه تکنوازان با فرامرز پایور، نشانه ای روشن از طراز هنری و چیره دستی او در نوازندگی است. خوشدل همواره به جوانان ایمان داشت و بدور از حواشی معمول پیشکسوتان عرصه هنر که از همکاری با جوانان بی نام و گمنام پرهیز دارند، نسبت به همکاری با جوانان توجه ویژه و همت مضاعف و شوق شورانگیز داشت. او در سال های پایانی عمرش که عرصه بازار موسیقی دستخوش نوسات متعدد شد و تولیدات هنری را دشوار و گران و پرهزینه می کرد با آهنگسازی تک آهنگ هایی برای جوانان مستعد، چهره های تازه ای را به موسیقی کشور معرفی کرد. جوانانی که در سایه نام و آهنگ خوش نوای استاد خوشدل، فرصتی برای خودنمایی و شجاعتی برای دیده شدن پیدا کردند.

گرچه خوشدل در ۳۰ مهر ماه سال ۱۳۹۱ نشان ویژه خانه موسیقی را برای عمری فعالیت هنری دریافت کرد و در بیست و چهارمین جشنواره موسیقی فجر برنده جایزه بهترین آهنگساز و در سال ۹۰ نیز موفق به کسب دریافت دکترای آهنگسازی از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شد، اما شاید آنچه کمتر از آن سخن به میان آمده است نقش موثر او در حفظ و پاسداشت موسیقی ملی ایران است.

استاد عباس خوشدل سالیان چندی را به عنوان مدیرکل فعالیت‌های هنری وزارت فرهنگ و هنر فعالیت می کرد. او همچنین عضو کمیته ارزشیابی طبقه‌بندی هنرمندان، عضو شورای شعر و ترانه وزارت فرهنگ و هنر نیز بود. ماحصل تلاش های رسمی و مدیریتی او جمع‌آوری و ضبط ردیف موسیقی سنتی سازی به روایت علی اکبر شهنازی (دوره کلاسیک و عالی)، جمع‌آوری و ضبط ردیف موسیقی سنتی آوازی به روایت علی اکبر شهنازی، عبدالله دوامی، محمود کریمی، ابراهیم بوذری، ادیب خوانساری و روح‌انگیز، نگاهی به ردیف آوازی ابراهیم‌خان بوذری؛ ردیفی از جنسی دیگر، چاپ ردیف آوازی محمود کریمی با آوانویسی و تجزیه و تحلیل محمدتقی مسعودیه، جمع‌آوری و ضبط و چاپ کتاب تعزیه عباس بن علی و علی اکبر به منظور بررسی گوشه‌های آوازی موسیقی تعزیه‌ها با گوشه‌های آوازی ردیف اساتید، تجدید چاپ ردیف سازی به روایت موسی معروفی، است که میراث جاویدان دیگری علاوه بر آهنگ ها، ترانه ها و نغمه های ماندگار اوست.

 

 

از عباس خوشدل حرف و سخن بسیار است و مجال مستقل دیگری نیاز است تا این چهره برجسته موسیقی ایرانزمین بیشتر شناخته شود. خصوصا آنکه گرچه خوشبختانه در روزهای پایانی سال ۱۳۹۲ در مراسمی شایسته در فرهنگسرای ارسباران تهران ، از او و خدمات هنری اش تجلیل شد اما همزمانی کوچ زمستانه او در روزهای پایانی سال ۱۳۹۹ با شیوع بیماری کرونا ، بر غربت سفرش به جهان باقی افزود. او که از خود آهنگ های بسیار خاطره انگیزی را در اذهان ایرانیان به جا گذاشت در روز ۲۸ اسفند ۱۳۹۹، نیلوفرانه نوای کاروان سرود.