«ارکستر سمفونیک» با چوب کدام رهبر می‌نوازد؟

به گزارش موسیقی نو به نقل از ایسنا، پایان غیرمنتظره همکاری شهرداد روحانی با ارکستر سمفونیک تهران که تاکنون آخرین رهبر ثابت رسمی این ارکستر به حساب می آید، حاشیه هایی را برای این ارکستر باقی گذاشت و هنوز مدت زیادی از این اتفاق نگذشته بود که ویروس کرونا در کشور شیوع پیدا کرد و امکان اجرای زنده و حتی تمرین گروهی از ارکستر گرفته شد.

مدتی بعد هم در مهر ماه سال ۹۹ شورایی با هدف آنچه «هدایت فعالیت‌های ارکستر سمفونیک تهران و ارتقای سطح عملکرد این ارکستر» عنوان کردند، تشکیل شد اما معرفی رهبر ثابت ارکستر سمفونیک تهران در تصمیم گیری های این شورا نبود.

۳۰ بهمن سال ۹۹ ـ یعنی حدود یک سال پس از رفتن شهرداد روحانی ـ نادر مشایخی ـ یکی از اعضای این شورا ـ که پیشتر در گفت‌وگویی با ایسنا اداره ارکستر را با رهبر ثابت امری منقضی خوانده بود، در جریان نشستی در سی‌وششمین جشنواره موسیقی فجر، امید آینده‌ای بسیار خوب در سال ۱۴۰۰ را برای ارکستر داد.

و این در حالی است که برخی از رهبران باسابقه ارکستر همچون علی رهبری، لوریس چکناواریان و یا نصیر حیدریان، گزینه اداره ارکستر سمفونیک تهران تنها با رهبران مهمان را مردود می خواندند.

با این حال پس از شیوع کرونا و استعفای روحانی، ارکستر سمفونیک تهران اجراهای محدودی داشت که البته بخش عمده این مساله، به لغو اجراهای حضوری به دلیل رعایت پروتکل ها بازمی گشت.

این ارکستر در سال ۹۹ تنها یک بار پس از مدت‌ها سکوت، در جریان جشنواره موسیقی فجر به رهبری نصیر حیدریان به روی صحنه رفت. پس از آن هم در سال ۱۴۰۰، در بهمن‌ ماه به مدت دو شب به رهبری نصیر حیدریان اجرا داشت. در اردیبهشت  ۱۴۰۱ ولفگانگ ونگنروت به مدت دو شب چوب رهبری را به دست گرفت و خرداد ماه امسال هم به مدت دو شب ارکستر سمفونیک با رهبری حیدریان به روی صحنه رفت.

اما هفته گذشته ـ در شب های سوم و چهارم تیر ماه ـ این ارکستر بار دیگر به رهبری نصیر حیدریان به روی صحنه رفت و حالا با نگاهی به روند اجراهای متعدد و متناوب به رهبری این هنرمند، به نظر می‌رسد باید او را حداقل رهبر ثابت غیررسمی ارکستر سمفونیک تهران بدانیم.

البته حضور این رهبر ثابت غیررسمی چندان هم برای ارکستر سمفونیک تهران بی فایده نبوده است؛ چراکه با وجود مشکلات بنیادین و خصوصا مسائل مالی که بارها از سوی هنرمندان و فعالان موسیقی نسبت به آنها هشدار داده شده، حضور رهبر ثابت می تواند به برگزاری تمرینات بیشتر و مستمر اعضای ارکستر کمک کند و در نهایت شاهد برنامه ریزی دقیق‌تری برای ارکستر باشیم.

ضمن اینکه باید این مسئله را هم در نظر بگیریم که با وجود تعیین رهبری ثابت برای ارکستر تهران ـ حال چه نصیر حیدریان باشد و یا هر فرد دیگری ـ همچنان نیازمند آن خواهیم بود که با صرف هزینه قابل قبول، از رهبران مهمان حرفه‌ای برای هدایت ارکستر دعوت شود.

خود حیدریان هم با تایید این مطلب، پیشتر در گفت‌وگویی با ایسنا درباره اداره ارکستر با رهبران مهمان و ثابت، گفته بود که باید در کنار یک رهبر خوب ثابت، از رهبران مهمان خارجی حرفه‌ای هم دعوت شود.

حال باید دید مدیریت جدید بنیاد رودکی و شورای جدید ارکستر سمفونیک چه فکری برای ارکستر سمفونیک تهران خواهند کرد و آیا می‌توان نصیر حیدریان را به عنوان رهبر ثابت این ارکستر شناخت؟

البته تاکنون خبری مبنی بر تعیین حیدریان به عنوان رهبر ثابت ارکستر سمفونیک تهران اعلام نشده و خود او هم به ایسنا می‌گوید که هنوز صحبتی درباره این مسئله با او نشده است.

در حقیقت این هنرمند در گفت‌وگویی با ایسنا درباره این امر توضیح می‌دهد: فعلا به عنوان رهبر مهمان با ارکستر همکاری می‌کنم و تاکنون از طرف کسی درباره حضور من به عنوان رهبر دائم ارکستر سمفونیک تهران پیشنهادی داده نشده است. 

حیدریان اخیرا به عنوان یکی از اعضای شورای ارکستر سمفونیک تهران معرفی شده است، به همین جهت از او درباره برنامه این شورا برای رهبر دائم ارکستر سوال می‌کنیم. می‌گوید: فعلا که صحبتی نشده و خود من هم به تنهایی نمی‌توانم چنین مسئله‌ای را مطرح کنم. تصمیم‌گیری درباره رهبر ثابت ارکستر سمفونیک تهران باید از طرف مسئولان و مدیران جدید و یا از طرف خود ارکستر و اعضای شورا پیشنهاد شود که بتوانند این مسئله را بررسی کنند.

این هنرمند در ادامه خبر می‌دهد که قرار است به زودی حامد گارسچی به عنوان رهبر مهمان از آلمان به ایران بیاید.

به گفته حیدریان، گارسچی رهبر ارکستر جوانی است که در آلمان تحصیلاتش را تمام کرده و قرار است برای اولین بار به پیشنهاد شورای پیشین، به همراه ارکستر سمفونیک تهران به روی صحنه برود.

از این رهبر ارکستر درباره تغییر برخی از نوازندگان ارکستر سمفونیک تهران می‌پرسیم. می‌گوید: طبیعی است که هر ارکستری به بهترین نوازنده‌های آن کشور نیاز داشته باشد؛ چراکه بهترین نوازنده‌ها در ارکستر سمفونیک، فیلارمونیک و یا اپرا می‌نوازند. نوازندگان فعلی ارکستر سمفونیک تهران پتانسیل پیشرفت و ارتقاء سطح را دارند و نوازندگان خوبی هستند ولی به نظر می‌رسد، نوازنده‌های خوب دیگری هم خارج از ارکستر فعالیت می‌کنند که قبلا به علت مشکلاتشان با رهبرهای پیشین و مسائل مالی، از ارکستر رفته‌اند. اگر بتوان این نوازندگان را هم به ارکستر بازگردانند، به بهبود وضعیت کمک خواهد کرد.

او همچنین درباره سیستم تمرین این ارکستر که از سوی عمده رهبران ارکستری که با این گروه همکاری کرده‌اند ناکافی دانسته شده است، توضیح می‌دهد: پشت سر هم نبودن تمرینات یک مشکل اساسی است و نوازندگان ارکستر سمفونیک هم به این مسئله واقف هستند. وقفه بین تمرینات باعث می‌شود نوازندگان نکات ذکر شده را فراموش کنند. در حال حاضر ارکستر سمفونیک تهران طی یک هفته سه روز؛ یکشنبه سه شنبه و چهارشنبه تمرین می‌کند و پنجشنبه، جمعه و شنبه هم تعطیل است. ولی روش درست این است که ارکستر باید در هفته پنج یا شش روز پشت سر هم تمرین کند تا نتیجه بهتر شود.

.