آشنایی با ساز درام کیت یا درام ست / سازی ترکیبی از طبل ها و خودصدا ها

 

 

موسیقی نو:ساز درام کیت (به انگلیسی: Drum Kit) که درام ست یا درام نیز خوانده می‌شود، مجموعه‌ای از طبل‌ها و دیگر سازهای کوبه‎‌ای (به طور معمول سنج) است که توسط یک نوازنده و با استفاده از دو چوبک طبل نواخته می‌شود و پدال‌هایی از طریق حرکت پا نواختن بیس درام (به انگلیسی: Bass Drum) و سنج های-هت را کنترل می‌کنند.

یک ساز درام کیت / ست ترکیبی از چندین طبل‌ (که به صورت کلاسیک به عنوان پوست‌صداها، از رده‌ی دو سیستم دسته‌بندی هورن‌بوستل-زاکس شناخته می‌شوند) و خودصداها (به صورت خاص سنج‌ها) است. با اینحال یک درام ست می‌تواند دارای اجزای دیگری همچون بلوک چوبی یا زنگوله (که در سطح ۱ سیستم دسته‌بندی هورن‌بوستل-زاکس قرار دارد) باشد.

با ورود به دهه‌ی نخست هزاره‌ی سوم میلادی، برخی از درام‌ست‌ها به سازهای الکترونیک (که در سطح ۵۳ سیستم هورن‌بوستل-زاکس قرار دارد) مجهز شدند. همچنین در این دوران هر دو حالت درام‌ست‌های دوگانه (ترکیبی از سازهای آکوستیک و الکترونیک) و تماماً الکترونیک مورد استفاده‌ی آهنگسازان قرار می‌گرفت.

تاریخچه

 

سازهای درام تقریبا به قدمت نسل بشر می باشند. به استثنای حنجره انسان، سازهای درام قدیمی ترین ابزار موسیقایی ما هستند. ابتدایی ترین این سازها احتمالا از قرار گرفتن تکه های چوب و یا سنگ بر روی گودال های زمین ساخته شده اند. بعد از آن این موضوع کشف شد که از تنه ی درختان توخالی، صدای بیشتری می توان تولید کرد (شکل قدیمی درام های چوبی امروزی). قدمت بعضی از این سازها به ۵۰۰۰ سال می رسد. پوست حیوانات و یا ماهی ها را روی تنه ی درختان تو خالی می کشیدند و احتمالا این سازها صرفا با دست نواخته می شدند.

پیشرفت های بعدی منجر به ساخت کاسه ها و پوسته هایی شد که شکل های خاصی داشتند. این کاسه ها و پوسته ها به شیوه های متنوعی ساخته می شدند و این شیوه ها با به کارگیری تنوع در کشش پوسته ها حاصل می شدند. درام هایی که به این روش ساخته شدند، همچنین درام هایی که طی مراسم مذهبی و با همان کیفیت موسیقایی به دست آمده بودند، تبدیل به آیین مهمی در فرهنگ های مختلف شدند.

امروزه درام به بدنه های چوبی و پوسته ایی از جنس طلق دارن که معمولا در دو طرف طبل قرار دارند و البته سوراخهایی هم در کناره بدنه برای خروج صدا.. سایز طبلها هم متفاوته و براساس قطر طبلها بر مبنای اینج محاسبه می شود.

پیش از شکل‌گیری درام‌ست، طبل‌ها و سنج‌ها در ترکیب موسیقی نظامی و ارکسترال به صورت جداگانه توسط پرکاشنیست‌های مختلف نواخته می‌شد. در دهه‌ی ۱۸۴۰ میلادی، نوازندگان پرکاشن شروع به آزمون و خطا در استفاده از پدال به منظور نواختن بیش از یک ساز در آن واحد نمودند. اما این ابزار تا حدود ۷۵ سال پس از اولین استفاده به تولید انبوه نرسید. در دهه‌ی ۱۸۶۰ نوازندگان شروع به ترکیب طبل‌های مختلف در قالب یک درام‌ست نمودند.

دابل-درامینگ (به انگلیسی: Double Drumming) به گونه‌ای ساخت و پرداخت شده بود که نوازنده را قادر به نواختن طبل با چوبک، و سنج‌ها با کوبش پا می‌نمود. با این رویکرد، طبل بزرگ معمولاً بر ضرب‌های ۱ و ۳ (در ضربآهنگ ۴/۴) نواخته می‌شد. با اینکه این سبک از اجرای سازهای کوبه‌ای در ابتدا برای رژه‌های نظامی طراحی شده بود، رویکرد ساده‌ی آن موجب تولد موسیقی رگتایم گردید.

 

اجزای ساز های اصلی درام کیت یا درام ست

 

یک درام ست استاندارد (برای یک نوازنده‌ی راست دست)، طبق همان چینشی که در موسیقی‌های عامه‌پسند مورد استفاده قرار می‌گیرد، دارای اجزای زیر است:

• یک طبل کوچک (به انگلیسی: Snare Drum) که برروی یک پایه و در میان زانوهای نوازنده قرار می‌گیرد و توسط چوبک طبل نواخته می‌شود.

• یک طبل بزرگ (به انگلیسی: Bass Drum) که توسط یک پدال و با پای راست نواخته می‌شود.

• یک یا چند تام-تام (Tom-tom drum) که توسط چوبک طبل یا فرچه‌ی مخصوص درام‌ست نواخته می‌شود. (اغلب درام ست دارای سه تام-تام است)

• یک سنج های-هت (Hi-hat) (دو سنج که برروی یک پایه و روی همدیگر نصب شده اند)، که توسط چوبک نواخته شده و از طریق پدال مربوطه از هم باز و بسته می‌شود. حرکت باز و بسته نمودن های-هت نیز موجب ایجاد صدا می‌شود و در نواختن موسیقی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

• یک یا چند سنج که برروی پایه‌های نصب شده‌اند و به وسیله‌ی چوبک نواخته می‌شوند.

 

تمام اجزای نامبرده به عنوان سازهای کوبه‌ای بدون تونالیته‌ی صوتی شناخته می‌شوند، که این امر به آهنگساز اجازه می‌دهد تا قطعات مربوط به درام را از طریق سیستم نت‌نویسی درام ثبت نماید. در حالیکه بسیار از سازها همچون گیتار و پیانو قابلیت نواختن ملودی و آکوردها را دارند، بسیاری از درام‌ست‌ها به خاطر تولید‌ اصوات فاقد زیروبمی از این امکان عاجزند. درام‌ست بخشی از ساختار ریتم آهنگ محسوب می‌شود و در بسیاری از سبک‌های موسیقایی از جمله راک، پاپ، بلوز و جَز مورد استفاده قرار گرفته است. دیگر سازهای استاندارد مورد استفاده در ساختار ریتم آهنگ‌ها شامل پیانو، گیتار الکتریک، گیتاربیس، و کیبورد می‌شود.

بسیار از نوازندگان درام، کیت مورد استفاده خود را از ترکیب استاندارد خارج کرده و با گسترش آن،طبل‌ها، سنج‌ها و قسمت‌های کوچک و بزرگ دیگری به آن اضافه می‌کنند. در برخی از سبک‌های موسیقی، استفاده از این الحاقیات لازم است. به عنوان مثال درامرهای راک و متال گاهی از بیس‌درام‌های دوتایی استفاده می‌کنند. برخی دیگر از نوازندگان نیز اجزای اصلی درام‌ست را حذف و ترکیبی به مراتب کوچک‌تر از حالت استاندارد به وجود می‌آورند.

مجموعه‌ای از سازهای دیگر درام که می توان در سبک‌های مختلف موسیقی تغییر داد  و با ترکیبات دیگری از سازهای کوبه‌ای یا تلفیقی از سازهای آکوستیک و کوبه‌ای الکترونیک اجرا کرد، شامل موارد زیر است:

سنج کراش (Crash cymbal)

سنج راید (Ride cymbal)

سنج اسپلش (Splash cymbal)

سنج چینی (China cymbal) انواع چوب‌های درامز

طبل فلور (Floor tom)

انواع چوب‌های درام کیت یا درام ست

 

Hickory (چوب گردوی آمریکایی): این نوع چوب بسیار پر طرفدار است، زیرا دارای مقاومت زیاد با خاصیت ارتجاعی بالا است.

Maple (چوب افرا) :چوب افرا نسبتا سبک است و بیشتر در کار‌های استودیویی وکنسرت‌های جز یا اجرا در سمفونیک کاربرد دارد.

shira Kashi oak (بلوط): این نوع چوب در سال ۱۹۵۷ توسط شرکت pro mark به دنیا معرفی شد و دارای مقاومت بسیار بالا است.

 

نوازندگی ساز درام کیت/ست

 

جریان اصلی

نوازندگی درام کیت، چه به عنوان بخشی از ساختار ریتمیک یه آهنگ و چه در قالب یک تکنوازی دارای دو بخش اصلی است:

• جریان اصلی که حس‌وحال یک اثر را از لحاظ ریتمیک تعیین می‌کند و چارچوبی برای شکل‌گیری ساختارهای ریتمیک مختلف در یک اثر ایجاد می‌کند.
• پاساژ درام و دیگر تزئینات موسیقائی که موجب ایجاد تنوع و افزودن حس تازگی به ریتم پرکاشن می‌گردد.

درام فیل

یک درام فیل (به انگلیسی: Drum Fill) خروجی از یک ساختار ریتمیک تکراری در یک آهنگ است. درام فیل به منظور “پرکردن” فاصله‌ی میان انتهای یک بخش از آهنگ تا بخش بعدی است. درام فیل‌ها از نمونه‌هایی کوتاه و ساده متشکل از چند ضرب تام-تام یا طبل کوچک، تا ریتم‌هایی متمایز برروی سنج های-هت متنوع هستند. درام فیل‌های در برخی موارد به تکنوازی‌هایی کوتاه از درام‌ست تبدیل می‌شوند. گذر از تأثیر درام‌فیل در افزودن زینت و تنوع به قطعات موسیقی، این جملات موسیقائی نقش بسزایی را در آماده‌سازی شنونده برای تغییرات قابل ملاحظه در ساختار موسیقی ایفا می‌کند. نوعی از درام فیل (به انگلیسی معروف به Vocal Cue) جمله‌ای کوتاه است که پیش از شروع صدای خواننده اجرا می‌شود. همچنین درام فیل پایانی با نواختن سنج کرَش برروی اولین ضرب، اغلب به ترجیع بند یا بخش جدید آهنگ منتهی به می‌شود.

 

اجزای تشکیل‌دهنده درام

 

یک درام ست به طور تخمینی به ۴ دسته‌ی اصلی از اجزای تشکیل دهنده قابل تقسیم است:

• شکستنی‌ها (به انگلیسی: Breakables): چوبک، سنج‌ها، طبل کوچک، صندلی درامر و گاهی پدال طبل بزرگ
• پوسته‌ (به انگلیسی: Shells) : طبل بزرگ، تام-تام
• الحاقیات (به انگلیسی: Extensions) : زنگوله‌، تمبورین، چیمز (به انگلیسی Chimes) و هر ساز کوبه‌ای دیگری که شامل ست استاندارد نیست.
• سخت افزارها : پایه‌ها و پدال‌های مورد استفاده

طبل‌کوچک (به انگلیسی: Snare Drum) و سنج‌ها هسته‌ی “شکستنی‌ها” در درام‌ست محسوب می‌شوند. از این رو :

• لحن و آهنگ طبل کوچک و سنج در میان نوازنده‌های مختلف با یکدیگر بسیار متفاوت است. اغلب نوازندگان درام با گزیده‌نگری در این رابطه سبک موسیقایی و جنس صدای خاص خود را ایجاد می‌کنند.
• طبل کوچک در اکثر موارد با دیگر اجزای درام‌ست همخونی ندارد. به عنوان مثال در یک درام‌ست که تمام اجزای آن از یک جنس هستند، طبل کوچک از جنس چوب یا فلز انتخاب می‌شود.
• درامرها اغلب زمان زیادی را صرف استفاده از طبل کوچک و سنج‌ها در نوازندگی خود می‌کنند.