یادداشتی برای استاد

برای خالق نی نوا

امروز، زادروز مردی است که در روز عاشورا چشم به جهان گشود، خالق «نی نوا» شد و آوازه موسیقی ایرانی را در جهان طنین اندازتر کرد.

به گزارش  خبرگزاری صدا و سیما، موسیقیدان، ردیف دان، آهنگساز، نوازنده، پژوهشگر و ده‌ها عنوان دیگر در مقابل تبحرش در موسیقی ابتر است. استاد حسین علیزاده که به تاریخ قمری در روز عاشورای حسینی و به تاریخ شمسی یکم شهریور ۱۳۳۰ چشم به جهان گشود؛ در منطقه سید نصرالدین بازار تهران.
از همان کودکی ساز دلش با فراز‌های موسیقی کوک می‌شد و پس از تحصیل در هنرستان موسیقی به دانشکدهٔ هنر‌های زیبای دانشگاه تهران رفت و هم‌زمان در مرکز حفظ و اشاعهٔ موسیقی به یادگیری و اجرای کنسرت پرداخت. او نزد هوشنگ ظریف، حبیب الله صالحی، محمود کریمی، علی اکبر شهنازی، داریوش صفوت، نورعلی برومند، سعید هرمزی، یوسف فروتن و عبدالله دوامی موسیقی آموخته است و برای تکمیل تخصصش در عرصه موسیقی به برلین رفت.
مجموعه آلبوم‌های چاووش نقطه عطفی در زندگی حرفه‌ای علیزاده به حساب می‌آید. اثری که از دل یک همراهی و همکاری با پرویز مشکاتیان و غلامحسین لطفی بیرون آمد.
حسین علیزاده از جمله موسیقی دان‌هایی است که همواره در قله بوده است. این هنرمند سه بار برای آلبوم‌های فریاد، بی تو به سر نمی‌شود و به تماشای آب‌های سپید نامزد جایزه گرمی در بخش «بهترین آلبوم سنتی جهان» شده است. چهار بار جایزه بهترین موسیقی فیلم را از جشنواره فیلم فجر برای فیلم‌های گبه، زشت و زیبا، آواز گنجشک‌ها و ملکه بدست آورده است.
دریافت جایزهٔ دو سالانهٔ موسیقی جهانی آسیا (به انگلیسی: Asian world music Award) از بنیاد مرکز موسیقی جهان (به انگلیسی: World Music center)، کره‌جنوبی، در ۴ خرداد ۱۳۹۶و ده‌ها جایزه معتبر دیگر تنها گوشه‌ای از افتخارآفرینی حسین علیزاده به حساب می‌آید.
اما شاید یکی از مهمترین و متفاوت‌ترین افتخارات او را بتوان «نشان شوالیه هنر و ادب فرانسه» دانست. نشانی که حسین علیزاده آن را پس زد و در نامه‌ای نوشت: «ضمن قدردانی از مسئولان کشور و سفارت فرانسه، به احترام مردم هنرپرور و هنردوست ایران، به نام حسین علیزاده قناعت کرده، تا آخر عمر به آن پیشوند یا پسوندی نخواهم افزود.»
یکی از شاهکار‌های حسین علیزاده را می‌توان آلبوم نی نوا دانست. آلبومی که نُت به نُتش دل‌ها را به دشت نینوا می‌برد و تصویری هنرمندانه از عاشورا در ذهن‌ها می‌آفریند.
اگر چه این آلبوم در ۱ مهر ۶۲ به بازار آمد، اما هم چنان نو و ناب است. نی‌نوا در زمانی پخش شد که پیش از آن، هنرمندان مختلف عمدتاً از آواز به عنوان عنصر اصلی در موسیقی خود استفاده می‌کردند و از این رو که یک آلبوم ایرانی تنها با تکیه بر ساز‌های گوناگون بتواند به محبوبیت فراگیر در جامعه برسد، در نوع خود با اهمیت جلوه می‌کرد. استفاده از ریتم، سازآرایی گوناگون و فرم چندصدایی که مورد آخر در آن زمان در بین آثار ایرانی تازگی داشت، از عواملی هستند که منتقدان در موفقیت اثر از آن نام می‌برند. این آلبوم، به همراه آلبوم دیگری از علیزاده به نام آوای مهر که در سال ۱۳۷۰ منشتر شده بود، مجدداً در قالب لوح فشرده هم منتشر شد. نی‌نوا توسط ارکستر‌هایی ایرانی و غیرایرانی همچون ارکستر رودکی، ارکستر سمفونیک اوکراین و یک ارکستر فرانسوی به صورت زنده اجرا شده است.
آلبومی که محبوبیت حسین علیزاده و شهرت و اعتبارش را در ایران و جهان چند برابر کرد و بسیاری از اهالی فرهنگ و هنر به تحسین این اثر فاخر پرداختند.
از خلق قطعه‌های گوش نواز که عبور کنیم از تخصص حسین علیزاده در موسیقی فیلم نمی‌توان گذشت. از دلشدگان علی حاتمی تا آواز گنجشک‌ها و ملکه همه و همه سرشار از احساس و تخصص است.
برای این موسیقیدان متبحر و متعهد آرزوی سلامتی و طول عمر داریم.
یادداشت از سحر قناعتی.