به گزارش موسیقی نو به نقل از موسیقی ما امیر حسین محمدیان، مدیر ارکستر نمایش موزیکال « هفت خان اسفندیار» می گوید:« برای ساخت هر قطعه‌ای که می‌شنوید از نت‌های مختلف استفاده شده و در موسیقی این نمایش داشته های موسیقایی همه جای ایران به کار رفته است. پوریا خادم و بردیا کیارس این کار را کردند تا به مردم ثابت کنند می‌توان یکدل بود و با این قطعات چقدر خوب می‌توان همه جامعه را از هر قشر و تفکری کنار همدیگر قرار داد.»
نمایش موزیکال «هفت خان اسفندیار» به کارگردانی حسین پارسایی برداشتی آزاد از داستان مشهور حکیم ابوالقاسم فردوسی است که اسفندیار روئین تن برای نجات خواهران خود از چنگ توریانیان پا در سفری پرخطر می گذارد. بردیا کیارس، رهبری ارکستر این نمایش را برعهده دارد و پوریا خادم همکار او در مقام آهنگساز است. ساخت موسیقی الکترونیک و طراحی صدای نمایش هم برعهده بامداد افشار است. با امیرحسین محمدیان، مدیر ارکستر نمایش «هفت خان اسفندیار» درباره چگونگی ساخت آهنگ ها و ویژگی موسیقایی این اثر گفت و گو کرده‌ایم.
آقای محمدیان موسیقی نمایش موزیکال «هفت خان اسفندیار» بر چه اساسی نوشته و ساخته شد؟
برای ساخت موسیقی نمایش موزیکال «هفت خان اسفندیار» تنها نمایشنامه ای که برداشتی آزاد از داستان شاهنامه بود، در اختیار گروه قرار داده شد. بر اساس نمایشنامه، ۲۴ قطعه از سوی بردیا کیارس و پوریا خادم نوشته شد؛ اما حدود ۲۱ قطعه مورد استفاده قرار گرفت. این ۲۱ قطعه نیز با توجه به اینکه پیش زمینه‌ای درباره صحنه و نحوه روایت وجود نداشت، بیشتر بین شخصیت‌های قصه تفکیک شده بود. کتایون، ارجاسب، گشتاسب و… تمپ‌های خاصی دارند که برای هر کدام از آنها به صورت جداگانه طراحی شده است. در طول تمرین‌ها و تا لحظات آخر رسیدن به اجرای صحنه نیز تلاش شد ، قطعات اصلاح شوند و تغییرات نهایی صورت گیرد. شعر هم در اختیار آهنگسازها بود؛ اما در نهایت برای آنکه وزن خاصی پیدا کند و تلفیق شعر و موسیقی درست باشد با حسین غیاثی به عنوان شاعر نیز در میان گذاشته شد تا مشاوره درستی در این زمینه صورت گیرد.
با توجه به اینکه صحنه نمایش را ندیده بودید، کار ساده‌ای در پیش نداشتید.
البته می‌دانستیم که چه اتفاقاتی می‌افتد و از روند داستان مطلع بودیم؛ در نتیجه تلاش شد تا بر همان روند پیش برویم. به عنوان مثال وقتی نمایش با صحنه تورانیان شروع می‌شود می‌دانستیم که قوم بدوی شبیه به انسان‌های اولیه نشان داده می شود. از این رو از ملودی‌هایی استفاده شد که این باور را در تماشاچی ایجاد می‌کند و موسیقی نیز همانند شخصیت‌ها بدوی است. بعد از آن ورود ارجاسب است که ترانه آن درباره کشته شدن یک سردار ایرانی است و ارجاسب با سر بی تن او در حال صحبت کردن است و به همین ترتیب پیش رفتیم.
گروه ارکستری که در طبقه پایین صحنه تالار وحدت قرار گرفته‌اند گروه بزرگی است. هر شب چه تعداد نوازنده و خواننده در آنجا حضور دارند؟
۶۷ نفر نوازنده و ۲۰ خواننده کر گروه ارکستر «هفت خان اسفندیار» را تشکیل می‌دهند. نوازنده‌هایی که در این ارکستر با ما همکاری کردند از بهترین نوازنده‌های ایران همچون فرشید حفظی‌فرد، مجید اسماعیلی ، حسین پورمعین و … هستند. ما اساتیدی در ارکستر سمفونیک و ارکستر ملی ایران داریم که دیگر بازنشسته شده بودند؛ اما وقتی متوجه شدند این کار دارای چه مضمونی است و کاملا ایرانیزه شده و از صفر تا صد آن از نمایشنامه گرفته تا عوامل، موسیقی و آهنگسازی همه ایرانی‌اند؛ حاضر شدند با ما همکاری کنند و با جان و دل پذیرفتند در این پروژه حضور داشته باشند. به هر حال هجمه‌هایی نیز وجود داشت. چون این پروژه مربوط به سازمان اوج است از همه طرف تحت فشار بودیم! اما چون صفر تا صد کار سنجیده شده بود متوجه شدیم این کار چقدر می‌تواند به یکپارچه شدن و یکدست شدن مردم ایران و در کل قومیت‌های ایرانی کمک کند.
نت‌ها متعلق به مناطق مختلف ایران است؟
بله ، برای ساخت هر قطعه‌ای که می‌شنوید از نت‌های مختلف استفاده شده و در موسیقی این نمایش داشته های موسیقایی همه جای ایران به کار رفته است. پوریا خادم و بردیا کیارس این کار را کردند تا به مردم ثابت کنند می‌توان یکدل بود و با این قطعات چقدر خوب می‌توان همه جامعه را از هر قشر و تفکری کنار همدیگر قرار داد. یکی از قطعاتی که بسیار چشمگیر است و مخاطبان با آن ارتباط برقرار کردند قطعه «ورود اسفندیار» با صدای مهرداد بابایی، خواننده و سرپرست گروه کر بود. این قطعه یک کار کاملا حماسی ، ملی و میهنی است و برای همین جذابیت بسیاری داشت. چندین بار هم در آن تکرار می‌شود :«وطن من دوستت دارم».
ترکیب سازبندی ها به چه شکل است؟
ترکیب سازبندی ارکستر، کاملا کلاسیک است و متاسفانه به دلایل بسیار خاص نتوانستیم از سازهای ایرانی استفاده کنیم. حتی برای ارجاسب در صحنه آخر، سازی تهیه کردیم شبیه به سازهای بدوی ایران که مانند هارپ است و آن را از کارگاهی در اصفهان خریدیم. با این حال مجبور شدیم به دلیل فاصله‌ای که با رهبر داشت برای آن قطعه موسیقی را ضبط کنیم. اما تمام آهنگ ها و نت‌ها براساس دستگاه‌ها و مقام‌های موسیقی ایرانی بوده.
هماهنگ کردن موسیقی زنده با نمایش زنده‌ای که هر شب تکرار می‌شود کار ساده‌ای نیست. آیا در این شب‌ها با چالشی نیز مواجه بودید؟
سازهای بادی چوبی کوک بسیار متغیری دارند و چون هوای صحنه پایین بسیار گرم است، بیشتر کوک‌ها بالا می‌رود. چندین بار شده قبل از قطعه «چشم‌ها» که بانیپال شومون یعنی گرگسار می‌خواند به جای آنکه آخر قطعه قبلی را بنوازیم بردیا کیارس آن را نگه داشته و ما سازها را کوک کردیم. تماشاچی نیز متوجه نشده که ما در حال کوک کردن سازها هستیم و بر این تصور است ما ادامه قطعه را می‌نوازیم اما ما در حال کوک کردن سازها هستیم تا بتوانیم برای قطعه بعدی ژوست‌تر اجرا کنیم.
با چالش هماهنگی موسیقی و آواز چگونه مواجه می‌شوید؟ تا به حال شده که زنجیر این اتصال به دلایل اجرای زنده پاره شود؟
اتفاقات زیادی در زمان اجرای زنده رخ می‌دهد که اجتناب ناپذیر است. به عنوان مثال بعضی وقت‌ها میزانسن به صورتی است که بازیگرها دست رهبر را نمی‌بینند و در گوشی‌های‌شان، تنها بخشی از موسیقی مانند پیانو یا چند ساز زهی یا ضربی‌ها را می‌شنوند. حتی یک بار در صحنه‌ای که امیرکاوه آهنین‌جان حضور دارد، آنقدر مه وجود داشت دست رهبر را نمی‌دید. در نتیجه طبیعی است که برخی اتفاقات در این میان رخ دهد اما هیچ کدام موجب نشده تا در روند اجرای نمایش سکته‌ای بوجود بیاید.
همکاری با بازیگرانی که با وجود سابقه در بازیگری چون تجربه‌ای در کار موسیقی و آواز ندارند کار ساده‌ای به نظر نمی‌رسد. برای ایجاد این هماهنگی چقدر تمرین انجام گرفت؟
پروسه آماده کردن بازیگرها بسیار سخت بود. به جز یکی دو نفر که موسیقی کار کرده بودند باقی آموزش‌های بسیار کمی دیده بودند و خواننده حرفه‌ای نبودند. برای همین آماده کردن آنها با توجه به تغییر بازیگرها چند ماه به طول انجامید؛ مخصوصا این که برای بازیگرهای جایگزین زمان کم‌تری داشتیم. ما همیشه نگران بودیم در ۱۰ شب نخست اجرا ممکن است اشتباه فاحش رخ دهد اما خدا را شکر با درایت بردیا کیارس و همت بازیگرها که کار حرفه‌ای موسیقی نکرده بودند اشتباه فاحشی رخ نداد که ریتم نمایش از دست برود و تاکنون اجراهای خوب و قابل قبولی داشته‌ایم و امید دارم همچنان این روند تا آخرین شب اجرا ادامه داشته باشد.
ارسال دیدگاه
مجموع دیدگاهها : 0در انتظار بررسی : 0انتشار یافته : ۰