استقبال اندک برخی هنرمندان موسیقی از سازهای باستانی

نوازنده و آهنگساز قانون، گفت: شماری از هنرمندان عرصه موسیقی، آنطور که باید و شاید از سازهای باستانی استقبال نکردند و عده ای هم علاقه به استفاده نمادین از این ساز دارند.

 

به گزارش موسیقی نو به نقل از ایرنا، قانون یک ساز جعبه‌ ای به شکل ذوزنقه است که مانند سنتور از تعداد زیادی سیم نایلونی و فلزی در ۲ طرف جعبه تشکیل شده است. قانون گاها با سنتور اشتباه گرفته می شود اما قانون به جای مضراب با انگشتان دست نواخته می‌شود.

قانون یک ساز است متعلق به خانواده قدیمی سیتار در سده‌های میانه به اروپا برده شد.

رابعه زند، در ۱۱ سالگی وارد هنرستان موسیقی شد و ساز قانون را انتخاب کرد و نزد استاد ملیحه سعیدی آموزش دید. او از سال ۹۰ پس از آشنایی با سازهای باستانیِ بازسازی شده با الهام گرفتن از نقوش کتیبه های باستانی و خواندن تاریخ آن دوران ها به بازنوازی و آهنگسازی برای سازهای کهن و باستان ایران، مانند چنگ بین النهرین (بربت میان رودان، متعلق به تمدن میان رودان یا همان بین النهرین،۴۷۰۰ سال قدمت) و چنگ ارجان (بربت جام ارجان،متعلق به  تمدن باستانی و نقوش جامِ ارجان=ارگان، هزاره ی اول پیش از میلاد) و نوازندگی چنگ «نارسینا» متعلق به دوره ی عیلامی (ایلامی) پرداخت.

اکنون پس از طراحی چنگی‌های متعدد، به تازگی چنگی با نام ناپیرآسو رو با قابلیت های پیشرفته برای کوک ساخت که برگرفته از نقوش تمدن باستان ایلامی‌ست و به جامعه موسیقی معرفی کرد.

وی درباره به کارگیری چنگ های باستانی در موسیقی امروزی، اظهار داشت: تعدادی از هنرمندان عرصه موسیقی، آنطور که باید و شاید از این سازها استقبال نکردند اما عده ای از هنرمندان حتی برخی استادان عرصه موسیقی در آثار و آهنگسازی خود از سازهای باستانی بهره بردند. برخی هم علاقه به استفاده نمادین از این ساز دارند که دلیل آن را می توان در قدمت و شکل ظاهری ساز جستجو کرد.

این نوازنده قانون ادامه داد: گام های اولیه یک فرد در استفاده از ساز قانون ابتدا به خوبی دیده نمی شود و با گذشت زمان، این سازها بیشتر مورد توجه قرار می گیرند. قشری را تربیت کردم که الان می توانند ادامه دهنده این راه باشند و بعد از من هم این ساز را از نظر ساخت و نوازندگی پیشرفت دهند.

زند با اشاره به سابقه ساز قانون در تمدن ایران، خاطرنشان کرد: سازی که روی آن کار می کنم، چهار هزار و ۷۰۰ سال قدمت دارد و دوران طلایی موسیقی را می توان به دوران ساسانی و ایلامی کهن، میانه و نو نسبت داد.

این سازنده ساز قانون درباره مشکلات فروش ساز قانون در کشور، گفت: از ۱۰ سال قبل که ساختن قانون را آغاز کردم، کشور سوریه ساز قانون را تولید می کرد اما بعد از وقوع جنگ در سوریه، ترکیه وارد کننده ساز قانون به کشور شد که از این مسیر، سود کلانی نصیب واسطه ها شد. در سال ۹۲، هزار دلار روی واردات این ساز سود به دست می آمد. اما با شیوع ویروس کرونا و مسدود شدن راه های مرزی، وارد کردن این ساز از ترکیه صرفه اقتصادی نداشت.

زند ادامه داد: با شیوع ویروس کرونا، استفاده از ساز ساخت داخل رواج گرفت اما به دلیل حس رقابتی که وجود داشت باید بگویم فروش سازهایم را مدیون شاگردانم هستم.

وی درباره خرید و فروش ساز و مافیای واسطه گری، گفت: در خرید و فروش هر کالایی حتی سازها، واسطه ها بیشتر از تولیدکنندگان و سازندگان سود کسب می کنند و این مسأله موجب شیوع سازهای بی کیفیت هم شده است؛ عده ای هم از طریق فله ای ساختن ساز، درآمد خوبی کسب می کنند در حالی که شایسته چنین سودی نیستند.