موسیقی نو – پایگاه خبری تحلیلی

 

 

موسیقی نو: گوشــه ذهن هر کدام از ما پر اســت از آوای ســازها و آوازهایی که گاهــی حتی گذرا به آنهــا برخورده ایم، نت هــای پر از حرفی کــه روزها و ســالها به خود دیده اند و عمرشــان به انــدازه آشــنایی آدم ها با اولیــن اصوات آهنگینی اســت کــه به دنیــا آمدند. حال همیــن نت ها و موسیقی ها مدتی است که هر هفته مهمان «سرنا» می شوند و به عنوان ســوژه اصلی برنامه مورد توجه قرار می گیرند. «رضا مهدوی» که ســالهای مدیــدی اســت در رادیــو و تلویزیون بــرای این هنــر خوش ســروصدا برنامــه می ســازد، در ســرنا به عنــوان ســردبیر و مجری – کارشناس، حضور دارد.

ایــن برنامه یکشنبه شــب ها به صــورت تخصصی به موســیقی اصیل ایرانــی و ویژه موســیقی مقامی و ســنتی با حضور موســیقیدانان،هنرمندان، مسؤولان و کارشناسان این حوزه می پردازد.

ســرنا به تهیه کنندگی محمد علیبازی در گروه ادب و هنر تولید شــده اســت و آیتم های گوناگونی دارد مثل اخبار موســیقی، معرفی آلبوم، معرفی تک آهنگ ها، گــزارش و… افزایش آگاهی و ســواد شــنیداری مخاطبــان یکــی از اصلی ترین اهدافی اســت که مهــدوی در ایــن برنامه هــم آن را در نظــر گرفته اســت. همچنین استادانی مانند نادر مشایخی و مرتضی شیرکوهی هم از چهره هایی هستند که به پیشبرد این برنامه کمک می کنند.

 

تولد «سرنا»

تولد ســرنا اولین مســاله ای بود کــه از مهــدوی درباره اش پرســیدیم. او بــا اشــاره بــه ســابقه برنامه هــای تخصصــی موســیقی کــه در ایــن ســالها داشــته، در ایــن بــاره درگفت وگویی که داشتیم، بیان کرد: این جریان به سال۹۵ و برنامه «چشــم شــب روشــن» برمیگردد. برنامه ای که با اجرای آقای صالح علاء هرشب دو میز اختصاصی برای دو رشته مختلف داشــت. ما هم بحث تخصصی موسیقی را از آنجا شروع کردیم و مباحث تخصصی را هر هفته با موضوعات مختلف و مهمانانی مربوط به همان بخــش را در برنامه مورد بحث و پرداخت قرار دادیــم. در ادامه این برنامه بعد از دو سال به «شــبهای هنر» تبدیل شــد. یکشــنبه ها در این مجموعه به شب موسیقی تعلق داشــت. مهدوی با بیان شــیوهای که برای پیشبرد سرنا در نظر گرفته اند، ادامه داد: ما ســعی کردیم که در این سلســله برنامه ها به صورت موضوعی جلو برویم و دو سال به همین منوال ادامه دادیم تا اینکه سال ۹۹ زمان برنامه از یک ساعت هم بیشتر شد و به حدود ۷۵ دقیقه رسید. آن سری را هم با برنامههای خاص و محوریت یک موضوع در هر قســمت پیش بردیم. در ادامه امسال با صحبتی که با مدیران شبکه داشتیم، بنا شد که ســال ۱۴۰۰ را با محوریت سرنا پیش ببریم، سازی که در گروه ســازهای پرپیشینه ایران اســت و ســابقه چندهزار ســاله دارد و خیلی از نواحی ایران آن را مینوازند. اینکه چه شد سرنا به عنوان نام برنامه انتخاب شد هم موضوعی اســت که مهدوی در پاســخ به آن گفت: از آنجا که قرار شد شــروع برنامه با سرنا و موسیقی نواحی و اقوام ایرانی باشد و در ادامه اگر فرصتی شد به دیگر بخشهای در سایه موســیقی بپردازیم، این عنوان را برای برنامه انتخاب کردیم. او با اشاره به بخش های این برنامه افزود: همچنین مثل سالهای گذشته می خواســتیم این برنامه را زنده روی آنتن ببریم اما از آنجا که بخش هایی مثل ســواد و اخبار موســیقایی، معرفی آلبومها و… را در برنامه داریــم، در طول هفته باید آنهــا را آماده پخش کنیم، به همین دلیل این قســمتها به صورت تولیدی در حین برنامه پخش می شوند. به طور کلی ما تا پایان اسفند و حدود ۲۸ قسمت، هر هفته این برنامه را روی آنتن می بریم.

 

 

پرداخت به موسیقی با وجود همه چارچوب ها

خیلی وقت اســت کــه در تلویزیون برنامه تخصصی موســیقی نداشــتیم و بــه این مقولــه کم پرداخته شــده بــه همین دلیــل لازم اســت به صورت جامع ســراغ چنین فضایی رفت، اتفاقی که تا اندازه قابل توجهی در ســرنا هم افتاده اســت. ایــن موضوعی بــود که مهــدوی درباره اش عنــوان کرد: من از سال ۷۱ برنامه های تخصصی موســیقی را در رادیو روی آنتن بردم و خوشبختانه این جریان در مورد موسیقی در رادیو همچنان ادامه دارد و مردم هم از آن استقبال می کنند. این اقبال باعث شده حتی شبکه هایی که تخصصی هم نیستند به نوعی برای موسیقی برنامه داشته باشند اما تلویزیون به واســطه آنکه به راحتی نمی تواند ســاز را نشــان دهــد و دیگر چارچوب هایی کــه در آن وجود دارد، محدودیت هایی از نظر پرداختن به موســیقی دارد. همچنین مخاطبان این رســانه هم گســترده تر اســت و مدیران شبکه ها اغلب علاقه مند به ســاختن چنین برنامه هایی نیستند، آن هم با موضوع موسیقی که حساســیت های زیادی هم در مورد آن وجود دارد. او ادامه داد: مدیریت فرهنگ و هنر در کشور ما ساده نیست و افراد مختلفی هستند که درباره هر بخشی نظر می دهند و همه اینها باعث می شود شــرایط برای مدیران هم ســختتر شــود. با همه اینها در گذر ســالها برنامه هایی جسته و گریخته بوده و ســعی کردند به شکلی اجازه ندهند این نخ پاره شود و ارتباط موسیقی با شبکه ها قطع گردد. این جریان به صورت پراکنده وجود داشته و البته گاهی هم هیچ برنامه ای در این باره نبوده است. با این حال شبکه چهار چون اغلب میزبان مباحث گفتوگو محور است آن را شبکه فرهنگ می نامند، چراکه جامعه ای را دارد که خیلــی عمومی فکر نمی کنــد و با نگاه عقلایــی پیش می رود. به همین دلیل این شــبکه خاســتگاه خوبــی برای پرداختن به رشــته های مختلف هنر ازجمله موســیقی است همان طور که شــش سال اســت این نگاه مســتمر را در این حوزه موســیقی ادامه داده است. مهدوی با اشاره به جای خالی پرداخت گسترده تر به دنیای موسیقی در این رسانه افزود: قطعا این پرداختن به موسیقی در یک شبکه به نسبت جمعیت ایران و دیگر مخاطبان تلویزیون در سراســر دنیا کم اســت، زیرا امروز این رســانه فقط از طریق تلویزیون دیده نمی شــود و خیلی از فارســی زبانان با اســتفاده از برنامه ها و اَپهای مختلف، آن را دنبال می کنند. همچنین موســیقی در هر ســطحی از معمولی گرفته تا تخصصــی از اقبال عمومی برخوردار اســت و همیشــه مردم دوســتدار موســیقی هســتند به همین دلیل خوب اســت تلویزیون هم در قالب برنامه های گوناگــون بیش از گذشــته به مباحثی بپردازد که در این عالم بی انتها وجود دارد. در واقع در طول این جریان جا دارد تا این رســانه هــم برنامه های تاریخی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی در دورهای که عصر رسانه ای خوانده می شود، برای مخاطبانش تدارک ببیند، چون موسیقی و هنر زبان جهانی است.

 

آینده موسیقی در تلویزیون

سردبیر ســرنا با ذکر مثالی از گونه هایی که در حوزه موســیقی وجود دارد و قابل پرداخت اســت، گفــت: مــا می توانیــم بــا ریتمهــا، ملودیهــا و به خصــوص بــا اقــوام ســترگی کــه در نواحی مختلف ایران بــا گویش های گوناگــون حضور دارنــد، زبان و فرهنگمــان را به دنیا معرفــی کنیم. گفته می شــود موســیقی هنر اول اســت و همــه هنرها با موســیقی عجین اســت، از همیــن رو خوب اســت که دیگــر شــبکه ها هم با نــگاه علمــی در ســطوح متنوع برنامه ســازی هایی را داشــته باشــند. حال این اتفاق در شــبکه چهــار را باید بــه فال نیک بگیریــم و بایــد تبریــک بگوییــم بابت نــگاه کالنی کــه در صــدا و ســیما در این فضــا وجود دارد. به خصوص با تغییر مدیریت ســازمان صدا و ســیما امیدواریم فضــا کمی تغییر کند و موســیقی ایرانی در ابعاد مختلف و گونه هایی که دارد از حماســی گرفته تــا دینی، آیینی، تلفیقی و… مورد توجه بیشتری قرار بگیرد.
این جریــان باید به گونه ای باشــد کــه اهل فن بیاینــد و از فن موســیقایی صحبــت کنند، دوربین هــا در بین اقــوام برونــد و مستندســازیهای اتفــاق بیفتــد و… این اتفاقی اســت که شبکه مســتند هم می تواند ســراغ آن برود. از این طریق ما می توانیم برای جامعه هم نشــاط باطنی ایجاد و راهی را باز کنیم که گوش و چشــم بیشــتری را به ســمت رسانه ملی جلب کنیم تا نگاهها دیگر به رسانه های غیرملی نباشد.
او تصریح کرد: این دســت برنامه هــا و تولیدات می تواننــد در قالب الگوســازی هم پیش برونــد و باعث شــوند مخاطب موســیقی خــوب را تشــخیص دهــد. آن وقت اســت که در پلی لیستها و زندگی شــخصی مردم هم می توان رد این تأثیرگذاری را دید. چنین جریانی باعث می شــود که مردم کمتر ســراغ موســیقی هایی بروند که بــه فرهنگ خانــواده ایرانی ضربــه می زند. گوشهــای ما بایــد به گونه ای باشــد که ســره را از ناســره تشــخیص دهیم. زمانی که در ســبد خانواده چه به لحــاظ مادی و چه از نظــر روحی و ذهنی خوراک مناســبی وجود داشته باشد، این نگاه در همه افراد آن فضا نهادینه می شود. همچنین موسیقی خوب می تواند یکی از غذاهای روح باشــد. من همیشه شــعاری دارم و می گویم موسیقی به شــرط ســلامت. همــه گونه هــای موســیقی می توانند باشــند و بــه گوش ها برســند اما درصورتی که از نشــان های خوبی که از مناظر مختلف مثل فرهنگــی گرفته تا اعتقادی و… بهره مند باشند.

 

فرهنگسازی با موسیقی خانوادگی

پرداخــت بــه موســیقی خانوادگــی هم موضــوع دیگــری بود کــه ایــن ســردبیر با اشــاره به آن گفــت: ما هم سالهاســت بــه دنبال آن هســتیم در این ســفره چــه موســیقی ای باید باشــد که همــه اعضــا بتواننــد آن را گــوش دهنــد. این بــرای مــا اهمیتی زیــاد داشــت و در ســرنا ســعیمان این اســت که از این نظر هم کمک هــر چه بیشــتری به فرهنگســازی و ســبک خانواده ایرانــی ارائــه کنیــم. اســتفاده از چهره های بکــری که شــاید کمتر آنهــا را در قــاب تلویزیــون دیده اید هم از مواردی اســت که در ســرنا اغلــب اتفاق می افتــد. مهدوی درخصــوص انتخــاب ایــن چهره هــا بیــان کــرد: مــا ســال ۹۹ در برنامــه شــب موســیقی در۲۶قسمت به موســقی پاپ پرداختیم و در آن شب ها تمام کارشناســان و صاحبنظرانی که حرفی برای گفتن داشــتند، در برنامه حاضر شــدند. جریانی که مورد اقبال عمومی هم قرار گرفــت. اما امســال از آنجا که بنایمان هویت فرهنگ موســیقیایی اســت لازم اســت تا به زیرســاخت های این فضا نگاه بیشــتری کنیم.

زیرشــاخه مهم موســیقی ملــی ایران، موســیقی اقوام اســت کــه فراوانــی زیــادی هــم دارد. در ایــن بیــن از بلدهــای این حــوزه از اقصی نقاط کشــور دعوت میکنیــم، چه آنهایــی که از چهرههای شــاخص و اســتادان این فضا هســتند و چــه جوانانی که به لحاظ ســن و ســال و احترام بــه بزرگترها به آنها اســتادگفته نمی شود. آنهایی هم کــه تمایلی به حضــور در برنامــه ندارند تــا حد ممکن از دانششــان اســتفاده می کنیــم. تلاش مــا در ســرنا این اســت کــه بــه اســاتید موســیقی کشــور در هــر جایی که هســتند، احترام بگذاریم؛ حتی آنهایی را که در بین ما نیســتند هم بــه بهانه ای مرور کرده و سراغشــان می رویم. او اضافه کــرد: به طور کلی ســرنا در نوع خــودش تازگــی دارد و بدیع است و می تواند فرهنگسازی جدیدی را برای چشــم و گوش علاقه مند دنیای موسیقی ایجاد کند.

چه فایده؟
تــــــاثــــــیــــــرگــــــذاری ایــــــــن نـــــگـــــاه و پرداخت هایی بـه ایـن شکل هم از نکاتی بـود که کم وکیف آن را از مـهـدوی جـویـا شـدیـم. او در این بــــاره گــفــت: بــه عــنــوان کـسـی که سـالهـاسـت در حـــوزه موسیقی فعالیت کرده، باید بگویم ما امید داریــــم؛ نگاهی کـه از گذشته هم آن را داشتیم و امـروز هم تا حدی نتیجه اش را دیده ایم.
در کنار سختی هایی که در رابطه با موسیقی وجود دارد، نگاه های میانه و حتی موافق که تضادهایی را ایجاد می کند، مدیرانی هستند که می دانند بخش مهمی از فرهنگ ایرانی به موسیقی های آبا و اجــدادی برمی گردد، از همین رو نیاز است که دربــاره آنها برنامه سازی شود. وظیفه ما هم این است که کارمان را به بهترین شکل ارائه کنیم. با همه اتفاقات نامعلوم آینده ما در این زمینه چشم انداز روشنی را می بینیم.
مهدوی درخصوص رویکردی که در اجرای برنامه دارد هم افزود: با توجه به تجربه ای که در این فضا تا امروز در برنامه های مختلف داشتم، در هر برنامه ای به دنبال آن هستم که فضا را بیشتر به مهمان بدهم و سعی کنم استاندارد رسانه ای را به عنوان میزبان، مجری و سردبیر ، در نظر بگیرم.

 

 

منبع: جام جم آنلاین

فاطمه شهدوست